Violent
22 Şubat 2015, 22:51
İslam felsefesi nedir, özellikleri nelerdir? İslam felsefesi tarihi, akımlar, tasavvuf hakkında bilgi.
İSLAM FELSEFESİ
Yunan felsefesi her şeyden önce “varlığın ne olduğu” sorusu üzerinde duruyordu, islam felsefesinde ise temel sorun, “insan ile Tanrı arasındaki ilişki’dir. insan iradesinin özgür olup olmadığı, islam düşüncesinin ana sorunudur. “Allah, bizim yaptığımız işleri, davranışları, eylemleri önceden belirlemiş midir? Yoksa, insan, iradesiyle şunu ya da bunu yaparken özgür müdür?” Soruları değişik düşünce akımlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
KELÂM
Kelâm, islam dininin çeşitli felsefe, inanç ve mezheplere karşı savunulması ihtiyacından doğmuştur, islam dininin akla dayanan temellere oturtulma çabasıdır. Kelamcılar, Kur’an ayetlerine anlam verir, onları anlar ve Islamiyetin inanç esaslarım açıklarlar. Kelamcılar, islam dinini akıl yoluyla savunan düşünürlerdir.
Kelam çerçevesi içinde ortaya çıkan akımlardan başlıcaları mutezile ve eşarilik’tir.
Mutezile
Din sorunlarını akılla çözmeye çalışan ilk kelamcılardır. iman edilecek şeyleri, edilmeyeceklerden ayırma çabası içinde olan bu düşünürler, “Bilginin ilk koşulu kuşkudur.” diyecek kadar ileri gittiler. Özellikle De-mokritos’un atomculuğundaan etkilendiler. Bireyci ve liberal bir dünya görüşleri vardı.
Eşarilik
10. Yüzyılda ortaya çıkmış olan bu akım; akim, varlığın ne olduğunu kavrayacak güçte olmadığını savunur. Bunlar akim, bilgi edinme gücüne inanmazlar, doğruya ulaşmanın olanaksız olduğunu söylerler. Akıldan çok dine ve inanca (imana) önem verirler.
Kelam içinde en etkili görüş eşariliktir.
Tasavvuf
insanın bireysel yalnızlığına dönüşünden ve gerçeği kendi iç dünyasında arayışından doğmuş olan tasavvuf, “varlık birliği”ni savunur. Tasavvufçulara göre varolanların kaynağında Tanrı vardır ve her şey Tan-rı’nın varlığından ibarettir. Tanrı, bütün varlıklarda kendini ortaya koyar ve bu varlıklarda görünür.
Tasavvuf, Tanrı’ya ancak gönül yoluyla ulaşılabileceğini savunur.
Tasavvuf; dinin dogmalarını, ileri sürdüğü ilke ve kuralları; yani yasaklamaları, buyrukları, ödevleri, yaptığı açıklamaları ve kullandığı sözcükleri, altında bambaşka ve derin anlamlar yatan dış görünüşler, örtüler, kabuklar olarak görür. Bu örtüleri kaldırarak, simgelerin ötesine geçerek derin ve gerçek anlama ulaşmak, insan yaşamının ve alınyazısının içyüzünü kavramak, tasavvufun başlıca amacıdır.
Meşşai Felsefesi
Aristo’nun etkisinde kalan islam filozoflarına ve onların görüşlerini benimseyenlere meşşaîyun (gezinenler) denir. Meşşailer Aristo’nun yanı sıra Platon’un ve bu iki düşünürün yorumcularının da etkisinde kalmışlardır. Bu felsefenin en ünlü temsilcileri Farabi, İbni Sina ve İbni Rüşd’tür.
Evrenin, öncesiz, sonrasız olduğu düşüncesi ile islam dininde, evrenin Allah tarafından yaratılmış olduğu ilkesinin uzlaştırılması, Meşşai felsefesinin temel sorunuydu.
Meşşaî’lere göre evren, Tanrı ile birlikte, öncesiz sonrasız olarak varolagelmiştir. Ancak Allah, özü bakımından evrenden önce gelir.
İSLAM FELSEFESİ
Yunan felsefesi her şeyden önce “varlığın ne olduğu” sorusu üzerinde duruyordu, islam felsefesinde ise temel sorun, “insan ile Tanrı arasındaki ilişki’dir. insan iradesinin özgür olup olmadığı, islam düşüncesinin ana sorunudur. “Allah, bizim yaptığımız işleri, davranışları, eylemleri önceden belirlemiş midir? Yoksa, insan, iradesiyle şunu ya da bunu yaparken özgür müdür?” Soruları değişik düşünce akımlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
KELÂM
Kelâm, islam dininin çeşitli felsefe, inanç ve mezheplere karşı savunulması ihtiyacından doğmuştur, islam dininin akla dayanan temellere oturtulma çabasıdır. Kelamcılar, Kur’an ayetlerine anlam verir, onları anlar ve Islamiyetin inanç esaslarım açıklarlar. Kelamcılar, islam dinini akıl yoluyla savunan düşünürlerdir.
Kelam çerçevesi içinde ortaya çıkan akımlardan başlıcaları mutezile ve eşarilik’tir.
Mutezile
Din sorunlarını akılla çözmeye çalışan ilk kelamcılardır. iman edilecek şeyleri, edilmeyeceklerden ayırma çabası içinde olan bu düşünürler, “Bilginin ilk koşulu kuşkudur.” diyecek kadar ileri gittiler. Özellikle De-mokritos’un atomculuğundaan etkilendiler. Bireyci ve liberal bir dünya görüşleri vardı.
Eşarilik
10. Yüzyılda ortaya çıkmış olan bu akım; akim, varlığın ne olduğunu kavrayacak güçte olmadığını savunur. Bunlar akim, bilgi edinme gücüne inanmazlar, doğruya ulaşmanın olanaksız olduğunu söylerler. Akıldan çok dine ve inanca (imana) önem verirler.
Kelam içinde en etkili görüş eşariliktir.
Tasavvuf
insanın bireysel yalnızlığına dönüşünden ve gerçeği kendi iç dünyasında arayışından doğmuş olan tasavvuf, “varlık birliği”ni savunur. Tasavvufçulara göre varolanların kaynağında Tanrı vardır ve her şey Tan-rı’nın varlığından ibarettir. Tanrı, bütün varlıklarda kendini ortaya koyar ve bu varlıklarda görünür.
Tasavvuf, Tanrı’ya ancak gönül yoluyla ulaşılabileceğini savunur.
Tasavvuf; dinin dogmalarını, ileri sürdüğü ilke ve kuralları; yani yasaklamaları, buyrukları, ödevleri, yaptığı açıklamaları ve kullandığı sözcükleri, altında bambaşka ve derin anlamlar yatan dış görünüşler, örtüler, kabuklar olarak görür. Bu örtüleri kaldırarak, simgelerin ötesine geçerek derin ve gerçek anlama ulaşmak, insan yaşamının ve alınyazısının içyüzünü kavramak, tasavvufun başlıca amacıdır.
Meşşai Felsefesi
Aristo’nun etkisinde kalan islam filozoflarına ve onların görüşlerini benimseyenlere meşşaîyun (gezinenler) denir. Meşşailer Aristo’nun yanı sıra Platon’un ve bu iki düşünürün yorumcularının da etkisinde kalmışlardır. Bu felsefenin en ünlü temsilcileri Farabi, İbni Sina ve İbni Rüşd’tür.
Evrenin, öncesiz, sonrasız olduğu düşüncesi ile islam dininde, evrenin Allah tarafından yaratılmış olduğu ilkesinin uzlaştırılması, Meşşai felsefesinin temel sorunuydu.
Meşşaî’lere göre evren, Tanrı ile birlikte, öncesiz sonrasız olarak varolagelmiştir. Ancak Allah, özü bakımından evrenden önce gelir.