GEBELİKTE KANAMA
Vajinal kanama sıklıkla gebeliğin ilk üç ayında görülür ve her zaman bir problem belirtisi olmayabilir. Ancak kanama gebeliğin 2.veya 3. üç ayında görüldüğünde sıklıkla olası bir komplikasyonun belirtisidir. Kanamanın birçok sebebi olabilir.

Kanama hakkında bilinmesi gereken bazı temel şeyler şunlardır;
Eğer kanamanız varsa ne kadar kanadığınızı ve kanama tipini belirlemek için ped kullanmalısınız.
Tampon veya benzeri aletleri kullanmamalısınız.
Kanama devam ederken cinsel ilişkide bulunmamalısınız.
Olası bir komplikasyonla ilgili diğer belirtileriniz varsa hemen doktorunuza başvurmalısınız.

GEBELİĞİN İLK YARISI

Düşük
Kanama düşük belirtisi olabilir ancak bunun hemen olacağı anlamına gelmez. Yapılan çalışmalarda kadınların % 20-40'nın erken gebeliklerinde çeşitli derecelerde kanama problemi geçirdiği tespit edilmiştir. Kanayan kadınların yaklaşık yarısında düşük gerçekleşmez. Tüm gebeliklerin % 15-20'si düşükle sonuçlanır ve bunların çoğu da ilk 12 hafta içinde görülür.

Düşük Belirtileri ;
Vajinal kanama
Kasıklarda kramp şeklinde ağrı
Pıhtılı parça düşürme
Düşüklerin çoğu önlenemez. Bu düşüklerin çoğu sağlıklı olmayan veya gelişmeyen gebeliklerin vücut tarafından sonlandırılmasıdır. Bir düşük yapmanız daha ilerde başka sağlıklı gebelik geçirmeyeceğiniz veya sizin sağlığınızın bozulacağı anlamına gelmez.

Ektopik (Dış) Gebelik
Gebelik materyalinin rahim dışı bir yerde yerleşmesiyle meydana gelen gebeliklerdir. Ektopik gebeliklerin çoğunluğu fallopion tüplere yerleşir. Ektopik gebelikler düşüklere göre daha az sıklıkta görülürler. Yaklaşık 60 gebelikte 1 görülürler.

Belirtileri ;
Kasıklarda kramp şeklinde ağrı ( genellikle adet sancısından daha kuvvetli )
Karın bölgesinde keskin bir ağrı
Vajinal kanama
Yüksek riskli kadınlar;
Tüplerde enfeksiyon geçirilmesi
Daha önce geçirilmiş ektopik gebelik
Daha önce geçirilmiş pelvik cerrahi

Molar Gebelik
Erken vajinal kanamanın nadir sebeplerindendir. Embriyo yerine anormal bir doku gelişmesi vardır. Aynı zamanda gestasyonel trofoblastik hastalık olarak adlandırılır.

Belirtileri ;
Vajinal kanama
Yüksek ßHCG seviyeleri
Fetal kalp hareketinin ve fetusun görülmemesi
Ultrasonda üzüm salkımı benzeri görüntü
Diğer Sık Görülen Sebepler
İmplantasyon Kanaması; gebeliğin oluştuğu günden 6-12 gün sonra görülen kanamadır. Her kadın çeşitli şekillerde implantasyon kanaması tecrübe edebilir. Bazısında leke şeklinde pembe kanama olurken bazısında hafif kanama birkaç gün sürebilir.
Üriner ve genital sistemin enfeksiyonları.
Cinsel ilişki sonrası bazı kadınlarda kanama olabilir. Çünkü rahim ağzı oldukça hassas ve kanlı bir doku haline gelir. Doktorunuzu görene kadar cinsel ilişkiyi kesmeniz gerekir. Normalde cinsel ilişki düşüğe neden olmaz.

GEBELİĞİN İKİNCİ YARISI
Minör kanamaların çoğu rahim ağzındaki büyümeye veya enfeksiyonlara bağlıdır. Uzayan kanamalar ise anne yada bebeğin hayatını tehdit edebilir. Özellikle ikinci veya üçüncü trimester kanamalarda hemen doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.

Plasental Ayrılma ( Ablasyon - Dekolman )
Doğum sırasında veya öncesinde plasentanın rahim duvarına yapıştığı yerden erken ayrılması sırasında görülen kanamadır. Gebe kadınların sadece %1'inde bu problem görülür ve sıklıkla gebeliğin son 12 haftasında görülür. Anne ve bebek hayatını tehdit edebilen önemli bir durumdur.

Belirtileri ;
Kanama
Karında ağrı, sertleşme
Yüksek risk altındaki kadınlar ;
35 yaş ve üstü
Daha önce geçirilmiş dekolman
Yüksek tansiyon
Multiparlar ( daha önce 2-3 doğumu olanlar )
Karın bölgesinde travma
Orak hücreli anemi
Kokain kullanımı

Plasenta Previa
Plasentanın rahim ağzını parsiyel veya tam olarak örtmesi yani önde gelmesi demektir. Bu durum ciddidir ve acil bakım gerektirir. 200 gebelikte 1 görülür. Kanama genellikle ağrısızdır. Kanama miktarı çok fazla olabilir.

Yüksek risk altındaki kadınlar ;
Daha önceden doğum yapmış olanlar
Daha önceden sezaryen doğum
Rahim ile ilgili diğer cerrahi girişimler
Çoğul gebelikler

Preterm Eylem ( erken doğum tehditi )
Vajinal kanama doğum eyleminin başladığının belirtisi olabilir. Doğumdan önceki birkaç hafta içinde nişan dediğimiz mukus plağı atılabilir, beraberinde az miktarda kan bulunabilir. Eğer bu durum 37 haftadan önce görülürse erken eylem belirtisi olabilir. Bu durumda acilen doktorunuza başvurmanız gerekir.

Belirtileri;
Vajinal akıntı ( sulu, mukuslu veya kanlı )
Pelvik veya alt karın bölgesinde baskı
Hafif sırt-bel ağrısı
İshalle birlikte olan / olmayan mide krampları
Uterusta gerilmeler veya düzenli kasılmalar.
************************************************** ****
ÜÇÜNCÜ TRİMESTER KANAMALARI
Gebeliğin üçüncü üç ayı olan 7, 8 ve 9. aylarda meydana gelen kanamalara verilen toplu isimdir. Bunların arasında anne ve bebek açısından en çok önem taşıyan üç konuya değinilecektir. Plasentanın erken ayrılması anlamına gelen Plasenta dekolmanı, Plasentanın önde gelmesi anlamına gelen Plasenta previa ve Plasentanın yapışma anomalilerinden en sık görüleni Plasenta akreata. Bu üç konunun her biri; erken tanınır ve zamanında müdahale edilirse hayat kurtarıcı olabilir.

PLASENTA DEKOLMANI ( Ayrılması )
Plasentanın rahim içinde yapıştığı yerden erken ayrılmasıdır. Bu durum sıklıkla üçüncü trimesterde görülür. Fakat nadiren 20.hafta gebelikten sonrada görülebilir. Tüm gebelerin sadece % 1'inde görülebilir. Ayrılmanın derece ve tipine bağlı olarak erken tanı konulduğunda çoğu başarıyla tedavi edilebilir. Anne ve bebek hayatını tehdit edebilen ciddi kanamalar olabilir.

Bulgu ve Belirtileri nelerdir ?
Karın ağrısı
Rahimde gerginlik
Hızlı-sürekli kontraksiyonlar
Vaginal kanama
* Üçüncü trimesterdeki herhangi bir kanamada acilen doktorunuza başvurmalısınız.

Plasental Ayrılmanın Önemi Nedir ?
Plasenta; bebeğinizin yaşam destek sisteminin bir parçasıdır. Bebeğinize oksijen ve besin maddelerinin transferini sağlar. Plasenta, doğumdan önce uterustan ayrılırsa bebeğe giden oksijen ve besin transferi de kesilir. Bebeğinizin hayatı tehlike altına girer. Erken tanı önemlidir.

Aynı şekilde anne hayatı da ciddi risk altında olabilir. Ayrılmanın derecesine göre anne de etkilenir. Plasenta ve uterus arasındaki kanama miktarı fazla olduğunda annede kan kaybı, kanama pıhtılaşma faktörleri tüketimi sonucu kanamaya eğilim artabilir.

Tedavi ;
Hafif, orta ve ağır olmak üzere üç tipi mevcuttur. Tedavi ayrılmanın derecesine bağlıdır.
Hafif dekolman ; yatak istirahati, kanamanın durması sonrasında doktorunuz belirtileri takip eder.
Orta dekolman ; yatak istirahati ve yakın takip bazı vakalarda kan transfüzyonu veya diğer acil tedaviler gerekli olabilir.
Ağır ciddi dekolman ; acil doğum ve kan transfüzyonu gereklidir.
Her üç tip plasental dekolmanda erken doğum ve düşük doğum ağırlığına yol açabilir. Ciddi dekolman görülen vakalarda % 15 fetal ölümle sonuçlanır.

Sebepleri Nelerdir ?
Yaş - 35 yaş üstü
Sigara
Hipertansiyon
Kokain kullanımı
Çoğul gebelikler
Daha önce geçirilmiş plasental dekolman varlığı

Ne Zaman Doktorunuzu Aramalısınız ?

Eğer üçüncü trimesterde kanamanız olursa acilen doktorunuza haber vermelisiniz. Sadece doktorunuz bu kanamanın doğru tanısını koyabilir. Plasental dekolmanın sonucu erken tanı ve zamanında müdahale ile iyileştirilebilir.

PLASENTA PREVİA

Plasentanın uterusun alt bölgesine yerleşmesi ve rahim ağzını parsiyel veya tam olarak örtmesi anlamına gelen önde gelmesidir. Doğum ağrıları ile serviks açıldığı zaman uterin duvardan ayrılmasına bağlı olarak kanama başlayabilir. Üçüncü trimester gebeliklerin yaklaşık 200'de 1'inde görülür.

Risk Faktörleri ;

1 çocuktan fazla çocuğu olanlar
1 sezaryen doğumu olanlar
Rahimle ilgili cerrahi girişim geçirenler
Çoğul gebelikler

Tipleri ;
Previa totalis : Servikal kanal tamamen örtülmüştür.
Previa parsiyalis : Servikal kanalın bir kısmı örtülmüştür.
Previa marjinalis : Servikal kanalın kenarına kadar plasenta uzanmaktadır.
Belirtileri ;

Değişik bulgu ve belirtileri olabilir. Ancak en sık belirti 3.trimesterde ağrısız vajinal kanamadır. Plasenta previa'yı düşündüren diğer bulgular;
Prematür-erken- kontraksiyonlar ( kasılmalar )
Bebeğin makat veya transvers pozisyonda olması
Uterusun gestasyonel yaşına göre daha büyük olması.

Tedavi
Tanısı konulduğunda annenin kesin yatak istirahati yapması ve sık kontrollere gelmesi söylenir.
Gebeliğin haftasına göre, bebeğin akciğer gelişimi için steroidler verilir.
Kanama kontrol altına alınmazsa gebeliğin haftasına bakılmaksızın acil sezaryen doğuma alınır.
Bazı marjinal previa'lar vajinal doğurtulabilir ancak total ve parsiyel previalar kesin sezaryen doğum gerektirir.

Öneriler
Cinsel ilişkiden kaçının
Seyahati kısıtlayın
Pelvik muayeneden kaçının
Sebepleri

Kesin sebebi bilinmemektedir. Bununla birlikte şu durumlarda risk artar ;
35 yaş üstü
4 gebelikten fazlası
Geçirilmiş uterin cerrahi

PLASENTA AKREATA
Normalde plasenta rahim duvarına yapışır. Ancak bu yapışma duvardan daha derinlere doğru olursa bu yapışma anomalileri meydana gelir. Bunlar plasenta akreata, inkreata ve perkreatadır. Plasental yapışmanın ciddiliği ve derinliğine göre sınıflandırılırlar. Yaklaşık 2500 gebelikte 1 görülürler.

Farkları Nelerdir ?
Plasenta Akreata ; Uterin duvara normalden daha fazla yapışır ancak kas tabakasına girmez. En sık görülen tiptir. Tüm vakaların yaklaşık % 75'inde bu tip bulunur.
Plasenta İnkreata ; Uterusun kas tabakasına doğru yayılmış plasentadır. %15 vakada görülür.
Plasenta Perkreata ; Tüm uterin tabakaları penetre eder, hatta mesane gibi diğer organlara da yayılabilir. Bu üç tip içinde en az görülen tiptir. (% 5)
Sebepleri ;

Spesifik sebebi bilinmemektedir. Fakat plasenta previa veya geçirilmiş sezaryen doğumlarla ilgisi olabilir. Plasenta previalı gebelerin %5-10'unda plasenta akreata mevcuttur. Plasenta akreata vakalarının %60'ından fazlası multipl sezaryen mevcuttur.

Bebeğe riskleri nelerdir ?
Erken doğum ve takibeden komplikasyonlar bebek için en önemli konulardır. Üçüncü trimester kanamaları plasenta akreata belirtisi olabilir ve bu durum sıklıkla erken doğumla sonuçlanır. Doktorunuz sizi muayene edip tanı koyduktan sonra ilaç tedavisi, yatak istirahati gibi önlemlerle gebeliği miada yaklaştırmaya çalışacaktır.

Anneye riski nelerdir ?
Plasenta genellikle uterin duvarından zorlukla ayrılır. Anne için en önemli konu plasentanın elle çıkarılması sonrası kanamalardır. Ciddi kanamalar hayati tehdit edebilir. Diğer konular; plasentanın çıkarılması sırasında uterus ve diğer organların (perkreata) yaralanmasıdır. En sık tedavi tedavi edici müdahale histerektomi yani rahimin alınmasıdır. Ancak uterusun ve doğurganlığın kaybedilmesi demektir.

Tedavi;
Plasenta akreatayı önlemek için yapılacak bir şey yoktur. Bir kere plasenta akreata tanısı konulunca tedavi için yapılabilecek çok az şey vardır. Doktorunuz sizi yakın takip eder ve planlı doğum yaptırabilir. Cerrahi ile plasentayla beraber uterusu da alabilir. Ancak başka çocuk istenmiyorsa bu konunun doktorunuzla konuşulması gerekir.

Ancak histerektomiden başka çare olmadığı zaman inisiatif doktorunuzdadır (Hayati tehlike olduğu zaman ).