Felsefede yararcılık ne anlama gelir? Yararcılık nedir, tarihçesi, özellikleri nelerdir? Yararcılık hakkında bilgi.

Yararcılık; yararlı olanı töresel gerçeğin Ölçütü sayan felsefe görüşüdür (bazı kaynaklara göre kentsoylu: burjuva öğretisi); eski karşılıkları Nefiyye: faydacılıkdır.

Temellerini İngiliz düşünürü Jeremy Bentham’ın ileri sürdüğü, yurttaşı John Stuart Mill‘in geliştirdiği görüştür. Hobbes ve Helvetius’un izinde insan davranışlarını yön verici iki güdüye (haz ve acı) bağlayan Bentham, ilkin şu ilkeye yaslandı: İnsanın amacı, en büyük hazzı en küçü acı karşılığında sağlamak olmalıdır. Bu ilke, “yararlı olan iyidir” sonucuna ulaştı. Böyelce görüşünü felsefeden çıkararak ekonomi, hukuk ve politika alanına da uygulama eğilimi duydu. Kimi görüşlerinin ABD anayasasında bile yer aldığı belirtilir. İyi ile kötünün ayrıldığı çizgi de yararlılık açısından belirlenebilir. Bize mutluluk veren davranışlarımız iyi, mutsuzluk getirenler kötüdür. Bireyler, yararlı olanı seçerlerken özel çıkarlarını genel yararla da uzlaştırmayı bilmelidirler. Eğitim ve öğretim, bireylerin ruhunda bu uyumu yaratabildiği oranda başarılıdır. Sonuçta toplumsal yarar öncelik kazanmalıdır. Bütün bu yorum genişliklerine karşın yararcılık, tipik bir bireycilik öğretisi olması açısından eleştirilmiştir. Çünkü bütün değerleri bireyin hoşlanma duygsuna göre ayarlama yanlışlığı geçerlidir. Gerçekten bu felsefe görüşü, katıksız bir ülkücülük sayılan pragmacılığı (pragmatizm) doğurdu.

Eline sağlık güzel insan.

CR Codeman Goemon